Jaskra to grupa chorób oczu, które prowadzą do uszkodzenia nerwu wzrokowego i w konsekwencji do utraty wzroku. Jest to jedna z głównych przyczyn ślepoty na świecie, dlatego wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie są kluczowe. Jaskra może wystąpić w każdym wieku, ale ryzyko rośnie z wiekiem, szczególnie po 60. roku życia. Istnieje kilka typów jaskry, z najczęściej spotykaną jaskrą z otwartym kątem przesączania i jaskrą z zamkniętym kątem przesączania.
Jaskra często rozwija się bez wyraźnych objawów w początkowych stadiach, co czyni ją szczególnie niebezpieczną. W przypadku jaskry z otwartym kątem, pacjenci mogą nie zauważać żadnych symptomów aż do momentu, gdy znaczna część widzenia peryferyjnego zostanie utracona. Dopiero wtedy mogą zauważyć: - Trudności w widzeniu w nocy - Stopniową utratę widzenia peryferyjnego (tunelowe widzenie) - Widzenie tęczowych kół wokół źródeł światła - Niewyraźne widzenie Jaskra z zamkniętym kątem może prowadzić do nagłego wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego, co objawia się: - Nagłym bólem oka lub głowy - Zamazanym widzeniem - Widzeniem tęczowych obwódek wokół źródeł światła - Nudnościami i wymiotami
Diagnostyka jaskry zazwyczaj rozpoczyna się od badania ciśnienia wewnątrzgałkowego, które jest jednym z kluczowych czynników ryzyka. Oprócz tego, lekarze przeprowadzają: - Badanie dna oka, aby ocenić stan nerwu wzrokowego - Perymetrię, czyli badanie pola widzenia - Pomiary grubości rogówki (pachymetria) - Gonioskopię, która pozwala ocenić kąt przesączania Wczesna diagnoza jest kluczowa, ponieważ jaskra jest nieodwracalna, ale można kontrolować jej postęp i zapobiegać dalszym uszkodzeniom nerwu wzrokowego.
jak objawia sie jaskra rehabilitacjaLeczenie jaskry ma na celu obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, co pomaga w zmniejszeniu ryzyka dalszych uszkodzeń nerwu wzrokowego. Istnieje kilka metod: - Leki – Krople do oczu, które obniżają ciśnienie wewnątrzgałkowe przez zmniejszenie produkcji cieczy wodnistej lub poprawę jej odpływu. - Laseroterapia – Laserowe zabiegi, takie jak trabekuloplastyka laserowa, mają na celu ułatwienie odpływu cieczy wodnistej. - Chirurgia – W cięższych przypadkach lub gdy leczenie farmakologiczne i laserowe nie przynosi efektów, przeprowadza się operacje, takie jak trabekulektomia, które mają na celu stworzenie nowej drogi odpływu dla cieczy wodnistej.
Po leczeniu jaskry, zarówno medycznym, jak i operacyjnym, rehabilitacja jest kluczowa, aby pacjent mógł odzyskać jak największą niezależność. Rehabilitacja obejmuje: - Trening widzenia: Specjalne ćwiczenia i techniki, które pomagają pacjentom lepiej korzystać z resztek widzenia. Może to obejmować używanie specjalnych przyrządów optycznych, które zwiększają pole widzenia. - Edukacja i wsparcie: Nauka życia z jaskrą, w tym adaptacja do zmian w polu widzenia, zarządzanie codziennymi czynnościami oraz wsparcie psychologiczne. - Trening mobilności: Pomoc w poruszaniu się z ograniczonym polem widzenia, korzystanie z laski dla niewidomych lub psów przewodników. - Wsparcie technologiczne: Wykorzystanie technologii do pomocy w codziennym życiu, takich jak smartfony z aplikacjami dla osób z problemami wzroku, czy oprogramowanie rozpoznające mowę. Każdy pacjent z jaskrą powinien być świadomy, że rehabilitacja jest procesem ciągłym, wymagającym regularnych kontroli i dostosowania metod leczenia oraz wsparcia do zmieniających się potrzeb i stanu zdrowia oczu.